Trong hệ thống báo cáo tài chính của một doanh nghiệp, các tài liệu như bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh hay báo cáo lưu chuyển tiền tệ là những bản tóm tắt ngắn gọn các chỉ tiêu quan trọng.
Tuy nhiên, để hiểu rõ hơn về “câu chuyện” phía sau những con số đó, chúng ta cần đến mẫu thuyết minh báo cáo tài chính – một phần không thể tách rời và có ý nghĩa đặc biệt trong việc minh bạch thông tin và đánh giá thực trạng tài chính doanh nghiệp.
Hãy cùng Tư Vấn Doanh Nghiệp Mira tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây
Thuyết minh báo cáo tài chính là gì?
Thuyết minh báo cáo tài chính là một văn bản được lập ra đi kèm với các báo cáo tài chính nhằm giải thích, phân tích và cung cấp thông tin bổ sung mà các bảng biểu chính trong báo cáo tài chính không thể trình bày một cách chi tiết. Thông qua đó, người đọc có thể hiểu rõ hơn về hoạt động kinh doanh, tình hình tài chính và kết quả kinh doanh trong kỳ báo cáo.
Nội dung trong bản thuyết minh đóng vai trò làm rõ các chính sách kế toán áp dụng, các ước tính, đánh giá, và cung cấp chi tiết cho từng khoản mục cụ thể. Đặc biệt, nhà đầu tư, cổ đông, cơ quan thuế, ngân hàng hay bất kỳ bên liên quan nào cũng có thể dựa vào mẫu thuyết minh báo cáo tài chính để có cái nhìn toàn diện hơn về doanh nghiệp.

Mẫu thuyết minh báo cáo tài chính bao gồm những gì?
Một bản thuyết minh báo cáo tài chính đầy đủ thường bao gồm các nội dung trọng yếu sau:
- Tổng quan hoạt động của doanh nghiệp: Giới thiệu đặc điểm ngành nghề, quy mô hoạt động và tổ chức pháp lý của doanh nghiệp.
- Kỳ kế toán và đơn vị tiền tệ sử dụng: Xác định thời gian lập báo cáo và loại tiền tệ làm căn cứ ghi nhận số liệu kế toán.
- Chuẩn mực và chế độ kế toán áp dụng: Làm rõ hệ thống kế toán mà doanh nghiệp đang tuân theo, chẳng hạn Thông tư 200 hoặc Thông tư 133.
- Chính sách kế toán đang thực hiện: Trình bày cụ thể phương pháp kế toán liên quan đến doanh thu, chi phí, tài sản cố định, hàng tồn kho, khấu hao, v.v.
- Thông tin chi tiết bổ sung cho báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh: Giải thích cụ thể các khoản doanh thu, chi phí, lợi nhuận và các yếu tố biến động trong kỳ.
- Phân tích bổ sung cho bảng cân đối kế toán: Cung cấp chi tiết về tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu – những thông tin không thể hiện rõ chỉ qua con số tổng hợp.
- Thông tin liên quan đến báo cáo lưu chuyển tiền tệ: Làm rõ các dòng tiền vào – ra trong kỳ và những yếu tố ảnh hưởng đến dòng tiền thực tế của doanh nghiệp.
Thuyết minh báo cáo tài chính được dùng để làm gì?
Mẫu thuyết minh báo cáo tài chính được lập ra nhằm phục vụ hai mục tiêu chính:
Thứ nhất, đây là phần không thể tách rời trong bộ báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Nó giúp mô tả chi tiết và giải thích rõ ràng các thông tin đã được trình bày trong Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ và các dữ liệu khác theo yêu cầu của chuẩn mực kế toán hiện hành.
Thứ hai, doanh nghiệp có thể bổ sung các thông tin khác vào bản thuyết minh nếu xét thấy cần thiết nhằm phản ánh trung thực và hợp lý hơn tình hình tài chính, từ đó nâng cao tính minh bạch của báo cáo.
Trên thực tế, các bảng báo cáo chính trong tài chính doanh nghiệp thường chỉ thể hiện số liệu tổng hợp. Điều này khiến người đọc khó hình dung được bản chất cụ thể của từng khoản mục.

Vì vậy, phần thuyết minh đóng vai trò then chốt trong việc mở rộng và làm rõ ý nghĩa các con số, giúp người sử dụng báo cáo tài chính dễ dàng đánh giá và ra quyết định.
Cụ thể, bản thuyết minh sẽ:
- Phân tích chi tiết các chỉ tiêu trên bảng cân đối kế toán: Làm rõ các yếu tố liên quan đến tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu – từ giá trị gốc, biến động trong kỳ cho đến cơ sở ghi nhận.
- Làm rõ các khoản mục trong báo cáo kết quả kinh doanh: Diễn giải các yếu tố như doanh thu, chi phí, lợi nhuận, giúp hiểu rõ cơ cấu và nguyên nhân biến động kết quả kinh doanh.
- Giải thích các dòng tiền trong báo cáo lưu chuyển tiền tệ: Phân tích nguyên nhân phát sinh các luồng tiền vào – ra, từ đó phản ánh hiệu quả sử dụng tiền trong kỳ của doanh nghiệp.
Nguồn dữ liệu để lập bản thuyết minh thường được trích từ các chứng từ kế toán chi tiết, bao gồm: Bảng cân đối số phát sinh, sổ nhật ký chung và các sổ kế toán tổng hợp – chi tiết có liên quan.
Nhờ vậy, thuyết minh báo cáo tài chính không chỉ là phần mô tả, mà còn là công cụ thể hiện sự chuyên nghiệp, minh bạch và chính xác trong công tác kế toán – tài chính của doanh nghiệp.
Thời hạn nộp Thuyết minh Báo cáo tài chính
Thuyết minh Báo cáo tài chính là một phần không thể thiếu trong bộ Báo cáo tài chính (BCTC) và cần được nộp đồng thời với các báo cáo khác. Thời hạn nộp cụ thể như sau:
Đối với doanh nghiệp áp dụng Thông tư 200/2014/TT-BTC
Doanh nghiệp nhà nước:
- BCTC quý: Nộp chậm nhất 20 ngày kể từ ngày kết thúc quý kế toán. Riêng đối với công ty mẹ hoặc Tổng công ty nhà nước, thời hạn là 45 ngày.
- BCTC năm: Nộp chậm nhất 30 ngày kể từ ngày kết thúc năm tài chính. Với công ty mẹ và Tổng công ty nhà nước, thời hạn tối đa là 90 ngày.
Các loại hình doanh nghiệp khác:
- Doanh nghiệp tư nhân, công ty hợp danh: Nộp Báo cáo tài chính năm chậm nhất trong vòng 30 ngày sau khi kết thúc kỳ kế toán năm.
- Các đơn vị kế toán khác: Thời hạn nộp BCTC năm là 90 ngày kể từ ngày kết thúc năm tài chính.
Đối với doanh nghiệp áp dụng Thông tư 133/2016/TT-BTC
Theo quy định tại Điều 80 của Thông tư 133/2016/TT-BTC, các doanh nghiệp nhỏ và vừa áp dụng chế độ kế toán theo Thông tư này phải hoàn thiện và gửi Báo cáo tài chính năm trong thời hạn tối đa 90 ngày kể từ ngày kết thúc năm tài chính.
Tải mẫu thuyết minh báo cáo tài chính
Dưới đây là mẫu thuyết minh báo cáo tài chính theo TT200 và TT133 mới nhất được Tư Vấn Doanh Nghiệp Mira cung cấp, nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp dễ dàng áp dụng trong quá trình tổ chức và ghi chép nội dung cuộc họp.
Doanh nghiệp có thể tải các mẫu dưới đây để sử dụng trực tiếp hoặc tùy chỉnh linh hoạt theo đặc thù hoạt động của mình.
Mẫu TT200

>>> TẢI MẪU THUYẾT MINH BÁO CÁO TÀI CHÍNH TT200 DÀNH CHO DOANH NGHIỆP
Mẫu TT133

>>> TẢI MẪU THUYẾT MINH BÁO CÁO TÀI CHÍNH TT133 DÀNH CHO DOANH NGHIỆP
Tư Vấn Doanh Nghiệp Mira – Đơn vị hỗ trợ doanh nghiệp toàn diện
Tư Vấn Doanh Nghiệp Mira là đối tác tin cậy đồng hành cùng doanh nghiệp trong mọi giai đoạn phát triển, từ khởi sự đến vận hành và mở rộng.
Chúng tôi cung cấp hệ sinh thái dịch vụ toàn diện, chuyên biệt, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, tối ưu chi phí và đảm bảo tuân thủ pháp luật.
Các dịch vụ tại Tư Vấn Doanh Nghiệp Mira bao gồm:
- Cho thuê văn phòng: văn phòng riêng, văn phòng ảo, bàn làm việc, phòng họp, quay phim,…
- Tư vấn doanh nghiệp: Tư vấn dịch vụ thành lập doanh nghiệp, thay đổi thông tin doanh nghiệp, giải thể doanh nghiệp
- Dịch vụ tư vấn kế toán – thuế: Tư vấn dịch vụ kế toán thuế trọn gói, dịch vụ gỡ rối sổ sách kế toán, dịch vụ kiểm toán nội bộ và hoàn thiện hồ sơ
- Dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp: Đại lý chữ ký số – hóa đơn điện tử, phần mềm kế toán – bảo hiểm xã hội, …

Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua thông tin dưới đây:
- Hotline: 0944 800 810 – 0986 708 470 (Zalo/SMS/Call)
- Địa chỉ: 154 Phạm Văn Chiêu, Phường 8, Quận Gò Vấp, TP.HCM
- Email: hbbuilding154@gmail.com